21 Kasım 2015 Cumartesi

YARGI KOLLARI

1- ANAYASA YARGISI
- Anayasa mahkemesi tarafından 1961 den beridir kullanılır
- İşlemlerin iptali ile ilgili görevleri vardır: Anayasa şekil değişiklikleri, KHK . . 
- Yüce Divan görevi vardır: . . .görevleriyle ilgili suçlardan ötürü yargılar
- Siyasi parti kapatma davasına bakar
- Siyasi parti mali denetimini yapar
- Milletvekili dokunulmazlık, üyelik itirazlarına bakar
- Uyuşmazlık mahkemesine başkan ve başkan vekili seçer
- Bireysel başvuruları inceler


2- ADLİ YARGI
a) Ceza Yargısı
- İlk derece mahkemeleri: sulh, asliye, ağır, çocuk
- Temyiz mahkemesi: Yargıtay
- Davayı kamu adına Cumhuriyet savcısı açar
- Yargılama usulleri CMK
- Hangi eylemlerin hangi suçu oluşturduğu: TCK

b) Medeni Yargı
- Özel hukuktan kaynaklı davalar görülür
- Çekişmeli ve çekişmesiz olarak ayrılır
- İlk derece mahkemeleri: sulh, asliye
- Temyiz: Yargıtay dır
- İkrar, sulh, feragat kavramları kullanılır


3- İDARİ YARGI
- Genel idari, Askeri idari olarak ayrılır
- İlk derece mahkemesi: idare ve vergi mah.
- Tek hakimle ve yürütmeyi durdurma kararları Bölge İdare Mah. itiraz edilir
- Temyiz yüksek mahkemesi: Danıştay
İptal davaları: İdarenin işlemlerini iptal etmesi için açılan davalardır.( öğretmene verilen haksız disiplin cezası)
Tam Yargı Davaları: İdarenin vermiş olduğu zararın karşılanması için(belediyenin hizmet sunarken zarar vermesi)
İdari Yargıda Dava Açma Süresi: Danıştay da 60, Vergi de 30 gün


4- ASKERİ YARGI
a) Askeri Ceza Yargısı:
- İlk derece mahkemesi Askeri ve Disiplin mahkemeleridir.
- Temyiz yüksek mahkemesi Askeri Yargıtaydır.

b) Askeri İdari Yargı:
- Hem ilk hem son mahkeme olarak  davalara AYİM bakar


5- SEÇİM YARGISI
- YSK nın görev alanına giren yargı koludur
- 7 asil 5 yedek üyeden oluşur
- Üyeler Yargıtay ve Danıştay dan seçilir
- Seçimlerle ilgili her türlü itiraz YSK ya yapılır
- Milletvekili seçim tutanaklarını kabul eder
- YSK kararlarına karşı başka makama itiraz yolu kapalıdır


6- UYUŞMAZLIK YARGISI
- Özel yargı koludur.
- Başkanı Anayasa mahkemesi üyelerince kendi aralarından seçilir
- Yüksek mahkemedir
-  

KİŞİ TÜRLERİ

1- GERÇEK KİŞİLER
- Kazanılması: sağ ve tam doğum
- Kaybedilmesi: ölüm, ölüm karinesi, gaiplik
- Ehliyetleri: hak( ayırt etme, erginlik, kısıtlılık) fiil ehliyetleri( tam ehliyetli, sınırlı ehliyetli, sınırlı ehliyetsiz, tam ehliyetsiz)


2- TÜZEL KİŞİLER:
- Belli bir amacı gerçekleştirmek için biraraya gelmiş, haklara sahip olan topluluklardır     

                          Tüzel Kişiliğin Türleri:    
                                       
a- Uygulandığı Hukuk Açısından: 
                         -Kamu hukuku tüzel kişileri: devlet, belediye, köy idaresi, il özel idaresi, kamu                                     kurumları, kamusal meslek odaları, bağımsız özerk idari oluşumlar
                         -Özel hukuk tüzel kişileri: dernek, vakıf, şirket
b- Oluşumları Açısından: 
                          -Kişi toplulukları: dernek, şirket, belediye
                          -Mal toplulukları: vakıf, üniversite

- Fiil ehliyetlerini yasal organlarına sahip oldukları anda kazanırlar
- Fiil ehliyetleri kuruluş amaçlarıyla sınırlıdır(tahsis prensibi)

                          Tüzel kişiliğin son bulması
             
İnfisah: amacın gerçekleşmesi, sürenin dolması. . 
Fesih: amacından sapması, suç kaynağı haline gelmesi

                                                       



HAK KAVRAMI


                                              1- HAKLARIN AYRIMI:

A- KAMU-ÖZEL HAK AYRIMI:
- Kamu hakları: Anayasada düzenlenmiştir.
- Kişisel haklar: özel hayatın gizliliği, konut dokunulmazlığı, haberleşme hürriyeti. . .
- Sosyal ve Ekonomik haklar: çalışma hak ve ödevi, eğitim ve öğrenim hakkı, konut hakkı. .
- Siyasi haklar: Türk vatandaşlığı, seçme seçilme hakkı, dilekçe hakkı. . .
- Özel haklar: mutlak ve nisbi olarak ayrılırlar.

B- ÖZEL HAKLARIN AYRIMI:
1- İleri Sürülebilmelerine Göre:
    a- Mutlak hak: mallar üzerinde( telif, patent), kişilik üzerinde(velayet)
    b- Nisbi hak: sadece ilişkiye girilenden istenir. (alacak hakkı)
2- Konularına Göre:
    a- Malvarlığı hakkı: Ayni hak, mülkiyet hakkı. .
    b- Kişilik hakkı: Kişinin ismi, sırrı, şerefi. . .
3- Kullanılmalarına Göre:
    a- Devredilebilen haklar: alacak, mülkiyet. . 
    b- Devredilemeyen haklar: nafaka hakkı, oturma hakkı. . .
4- Kullanıldıkları Zaman Yarattıkları Etkiye Göre:
    a- Yenilik doğuran haklar: kurucu, değiştirici, bozucu
    b- Basit Haklar: Velayet hakkı

                                           2- HAKLARIN KAZANILMASI
- Hakları meydana getiren durumlar: hukuki olay, hukuki fiil, hukuki işlem
- Aslen kazanma: o ana kadar kimseye ait olmayan bir hakkın edinimi(ana babalık)
- Devren kazanma: hakkı önceki sahibinden alma(miras, bağışlama)

                                          3- HAKLARIN KULLANILMASI
- Objektif iyiniyet
- Dürüstlük
                                          4- HAKLARIN KORUNMASI
- Hak sahibinin bu durumda dava ve talep hakkı vardır
- Kişinin kendisinin de hakkını bizzat koruyabileceği durumlar vardır: meşru müdafa, zaruret, kuvvet kullanma 
                                         5- HAKLARIN KAYBEDİLMESİ
- Hukuki olay: ölüm
- Hukuki fiil: terk
- Hukuki işlem: satım 
                                          6- KARİNE ve SİCİLLER
- İspat: hakimi usulünce ikna etmek
- Karine: var olandan olmayanın çıkarılması
- Doğum ve Ölüm kütükleri